Ufuk Sarışen’in Düğünde Çağdaş Fotoğraflar ile ilgili Foto Atlas Dergisinde Yayınlanan Yazısı. Makale özetle; Dünyada ve Türkiye’de düğün fotoğrafçılığının tarihi ve şu anki durumunu ele alıyor.
Çağdaş Fotoğraflar – Sıradışını Yakalamak:
1826’da fotoğrafın Joseph Nicephore Niepce tarafından keşfedilmesi ile neredeyse eş zamanlı olarak düğün fotoğrafı da çekilmeye başlanmıştı. Akıllarda kalan ilk fotoğraf bu tarihten 14 yıl sonra Kraliçe Victoria ve Prens Albert’in düğün fotoğrafı oldu. Fotoğrafçılığın bu erken yıllarında çiftler aslında düğünleri için fotoğrafçı ile anlaşmıyorlardı. 19. yüzyılın ortalarına kadar çiftler düğünden önce ya da sonraki bir günde sahip oldukları en iyi kıyafetlerini giyip fotoğrafçıya poz veriyorlardı. 1860’arda ise hala günümüzde de devam eden düğün kıyafetleri ile poz verme ve düğün mekanlarında fotoğraf çekilmesi aktivitesi ufaktan başlamıştı.
Fotoğrafçının ağır ve hacimli ekipmanları taşınma zorluğu sebebi ile bu dönemde tek bir fotoğraftan oluşan stüdyo çekimleri yapılıyordu. 1880’lerde ise düğün albümü kavramı oluşmaya başladı, hatta fotoğrafçılar düğün eğlencesinden de fotoğraf çekmenin arayışlarına girmeye başladılar. Bu aslında günümüzdeki düğün günü hikayesi oluşturmanın başlangıcı olarak düşünülebilir.
Düğünü sadece poz vermek yerine özel bir an olarak tören ve eğlence ile birlikte fotoğraflanması kavramı ise 2. dünya savaşı sonrasına dayanmakta. Film teknolojisinin ilerlemesi, makinelerin ışık duyarlılıklarının gelişmesi ve tepe flaşlarının keşfi ile birlikte stüdyo fotoğrafçıları yavaştan düğün mekanlarının yolunu tutmaya başladılar. 1970’lerde ise bugünkü çağdaş düğün fotoğrafçılığının temelleri atılmaya başlandı. Düğünü belgesel tarzda fotoğraflama fikri de bu dönemde ortaya çıktı ve hızla yayıldı. Bize ulaşması ise biraz geç oldu, neredeyse dijital fotoğrafçılığın keşfi ile ülkemize geldi diyebiliriz. Bu zamana kadar düğün mekanında çekilen “şipşak” ve stüdyoda temel ışık düzenleri ile poz verilerek çekilen fotoğraflar, düğün fotoğrafçılığı ile eşleştirildi.
Belgesel ve çağdaş düğün fotoğrafçılığı
Belgesel ve çağdaş düğün fotoğrafçılığı özellikle Amerika ve Avrupa’da bir hayli yol kat etti bu süre zarfında. Bugün Dünya düğün fotoğrafçılığında sıra dışı işler yapan çok başarılı isimler söz konusu. Türkiye’de de geç başlamasına rağmen, bilgiye ulaşımın çok hızlı olduğu son dönemlerde, hızlı ve biraz da kontrolsüz bir ilerleme gerçekleşiyor. Bunun sonucunda çok iyi işler çıkaran fotoğrafçılar ortaya çıkmaya başladı. Wedding and Portrait Photographers International (WPPI) and Wedding Photojournalist Association (WPJA) gibi kuruluşlara fotoğrafçılarımız kabul edilip, Dünya düğün fotoğrafçılığında dikkat çekmeyi başardılar.
Yaratıcı veya sanatsal öğeler taşıyan düğün fotoğrafçılığından bahsetmeden önce terminolojileri biraz irdelemekte fayda var sanırım. Şu anda düğün fotoğrafçılığında iki ana görüş söz konusu: birincisi geleneksel diğeri ise belgesel düğün fotoğrafçılığı. Geleneksel düğün fotoğrafçılığı kaba anlamda çifte poz verdirmeyi hedeflerken belgesel düğün fotoğrafçılığı ise düğün gününü yaratıcı öğeler ile destekleyerek hiç poz verdirmeden ya da çok az çifti yönlendirerek fotoğraflamayı hedefler. Aslında düğün fotoğrafçılarının çoğu da bu iki daldan birini seçmek yerine bu tarzlar arasında bir yerlerde kendini konumlandırır. Bunda “müşteri memnuniyeti” kavramını etkisi yadsınamaz.
Çağdaş Fotoğraflar Portre
Bu ana dallara ilave olarak çağdaş ve moda fotoğrafçılığı öğeleri taşıyan düğün fotoğrafçılığı hem dünya da hem de Türkiye’de hızla gelişmekte. Burada mantık aslında moda dergilerindeki gibi ağır bir edit ve post prodüksiyon üzerine kurulu.
Bunun yanı sıra sadece dış çekim veya gelinliği kirlet konseptinden oluşan düğün fotoğrafçılığı da özellikle Asya ve Güney Amerika ülkelerinde oldukça sıklıkla yapılmakta. Burada önceden nasıl fotoğraflar çekileceği bir ön çalışma ile tespit edilmekte. Sonra mekan ve poz tespiti ile çekimler gerçekleştirilmekte.
Ülkemizde pek kullanılmasa da dünya da sanatsal düğün fotoğrafı kavramına en yakın terim; çağdaş düğün fotoğrafçılığı. Burada fotoğrafçı kurgusal ya da belgesel ögeleri tek basına kullanmayı seçebileceği gibi bunları harmanlamayı da tercih edebilmekte. Hatta düğün atmosferini gösterebilmek için manzara, doğal hayat – makro, mimari fotoğraflar çekip bunları düğün fotoğrafları serisine ekleyebilmekte. Bu tarzda düğün fotoğrafçısının yaratıcı ve klişeden uzak serbest kadrajları da oldukça etkili olmakta. Bütün bunları bir araya getirebilmek için de çağdaş düğün fotoğrafçısın hem görsel hem de entelektüel bir vizyonun olması bu dalda başarılı olmak için önem kazanıyor. Ayrıca yukarıda bahsedilen fotoğraf dallarına teknik olarak hakim olmak da çok önemli.
Tarz
Düğün fotoğrafçılığı ticari bir dal olduğu için fotoğrafçının zevkine ve tarzına ya da hissiyatına göre çekim yapma özgürlüğüne hakkına sahip olması üzerinde konuşulması gereken bir konu. Bunun için sizle çalışacak çiftin önceden ikna olmuş ve içinin rahat olması olmazsa olmazlardan. Özellikle web sitenizin portfolyo ve özellikle blog kısmında sergilediğiniz fotoğrafların tarzı çok önemli. Bu portfolyo eğer her telden çalıyorsa, kendi içinde bir tarz ya da tutarlığı yoksa fotoğrafçının işi oldukça zor. Bu durumda çift “biz bunu değil şunu istiyoruz” deme hakkına sahip. Bu durumda yaratıcılığınız da sınırlandırılmış oluyor. Ancak birbirine yakın tarzı olan işleri sergiliyorsanız çift size zaten bunu istediği için gelmiş oluyor ve bu durumda yaratıcı özgürlüğünüz artıyor. Aynı şekilde albüm ya da foto-kitap tasarım ve baskılarınızın da kendi içinde tutarlı ve çağdaş kavramın destekliyor olmasında fayda var.
Bu portfolyo birikimine ulaşmak ve tarzı yakın düğün çekimlerini web sitenizde yolculuğa çıkarmak ise çektiğiniz düğün sayısının artması ile mümkün oluyor. Yani zaman her şeyin ilacı. Yakın bir zamana kadar Türkiye’de klişeler içerisinde ilerleyen düğün belgeseli artık Çağdaş Düğün Fotoğrafçılığına doğru kayıyor ve çiftler bu işi iyi yaptığını düşündüğü fotoğrafçılara kendini teslim ediyor. Çiftlerin anlayışının değişimi ve fotoğrafçılarının vizyonun gelişmesi de Dünya düğün fotoğrafçılığında Türkiye’nin değerini her geçen gün arttırmakta. Bunun en büyük ispatı Türkiye’de yabancıların gerçekleştirdikleri “destinasyon düğünleri”. Türkiye Dünya’nın her yerinden gelen çiftlerin evlenmek için seçtikleri önemli bir kavşak. Uluslararası düğün fotoğrafı kurumları veya Google sayesinde portfolyosuna ulaştıkları Türk fotoğrafçılar ile çalışmayı kendi ülkelerinden getirecekleri fotoğrafçılara tercih ediyorlar ağırlıklı olarak.
Sonuçta geleneksel ya da çağdaş, düğün fotoğrafçılığı, moda, portre, reklam, editoryal hangi dalda fotoğraf çekerseniz çekin mutlaka o çekimde kendiniz için de fotoğraf çekin. Bunun sayesinde ana akım dışına çıkıp sıra dışı sonuçlar alma şansınız artar, en basitinden kendinizi mutlu edersiniz ki fotoğrafçı için bence en önemlisi de budur.
Çağdaş Fotoğraflar: Ufuk Sarışen
